قیر و مواد پتروشیمی

?اسدالله غلامپور/ مدیرعامل پتروشیمی کیان بر اساس داده‌های سال 2021 درباره حجم گازهای شعله‌‌ور، مشعل‌‌های گاز ایران سالانه تقریبا 50 میلیون تن CO? منتشر می‌کنند.

یکی از کاربردهای گاز فلر، استفاده از آن به عنوان سوخت است.

بدین‌صورت که بعد از جمع‌آوری و بازیافت گازهای آلاینده می‌توان از آنها به عنوان سوخت در شبکه‌‌ سوخت همان پالایشگاه (مانند بویلرها و کوره‌ها) استفاده کرد.

برگرداندن گاز بازیافت شده به چرخه‌‌ پالایش گاز در پالایشگاه، تزریق به خطوط سراسری گاز (پس از شیرین‌‌سازی)، تزریق به مخازن نفت از طریق خطوط لوله برای افزایش ظرفیت تولید نفت، تولید انرژی الکتریکی، فرآوری و تبدیل گاز طبیعی به گاز مایع نظیر GTL، LNG و LPG و فرآوری گاز و تبدیل به خوراک پتروشیمی‌‌ها، از دیگر موارد کاربرد گازهای فلر محسوب می‌شود.

جلوگیری از سوزانده شدن این ثروت می‌تواند بخشی از نیاز گازی کشور را که در حال تبدیل شدن به یک چالش بزرگ است جبران ‌کند و علاوه بر این می‌تواند به تولید هیدروژن سبزتر از طریق جذب دی اکسید کربن نیز کمک کند. در غیر این‌صورت، گاز هیدروکربن فلر، یکی از انواع زباله‌ها است.

رویکرد دیگر برای استفاده بهینه از گازهای فلر، پیشنهادی مبتنی بر فناوری اصلاح هیدروکربن‌‌ها با بخار در دمای پایین است.

که اجازه می‌دهد گاز شعله‌‌ور‌شده، نیازهای سوخت برای نیروگاه‌ها و توربین گازی را تامین کند.

تولید برق مستقیما در میدان نفتی و استفاده از آن برای ایجاد درآمد، فرآیند شعله‌ور شدن بیهوده هیدروکربن‌های ارزشمند را به یک پردازش یکپارچه اقتصادی جذاب از منابع طبیعی تبدیل می‌کند.

این فرآیند کربن خنثی نیست و برای رقابت با فناوری‌‌های بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای، در نظر گرفته نشده است.

اما ترکیب آن با فناوری‌‌های جذب دی‌‌اکسید کربن و تزریق مجدد به مخزن نفت می‌تواند هم بازیابی نفت را افزایش دهد و هم انتشار دی اکسید کربن را در جو کاهش دهد.

گاز تولید شده را می‌توان برای نیازهای حمل و نقل محلی استفاده کرد.

همچنین گرما و برق تولید شده را می‌توان برای تولید مواد غذایی در محل و جذب بیولوژیک دی اکسید کربن در مزارع گلخانه‌ای استفاده کرد.

محققان معتقدند فرآیند تبدیل بخار دمای پایین گازهای همراه APG) Associated petroleum gas) به گاز غنی از متان، بهتر است در دماهایی انجام شود که بیشتر از آن نباشد.

معمولا تنها گازهای حاصل از نخستین مراحل جداسازی و هوازدگی میعانات در میادین گازی و نفتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در حالی که گازهای کم‌فشار در مرحله جداسازی نهایی و تثبیت میعانات که دارای محتوای بالای هیدروکربن‌های C2 پلاس هستند، شعله‌ور می‌شوند.

برای ترویج استفاده مفید و کامل از گازهای همراه در میادین نفت و گاز کم‌بازده و دورافتاده، فرآیند اصلاح هیدروکربن‌ها با بخار دمای پایین برای تولید مخلوط‌های غنی از متان پیشنهاد شده است.

هر چه مقدار هیدروکربن‌های C2 پلاس، در APG بیشتر باشد.

استفاده از آن به عنوان سوخت نیروگاه‌ها مشکل‌سازتر است و دقیقا این گاز معمولا به سمت شعله‌ور شدن فرستاده می‌شود.

CO و هیدروژن (H2) که معمولا در مقادیر کم در محصولات ارائه می‌شوند، می‌توانند توسط متاناسیون برگشت‌پذیر منواکسید کربن (CO) و واکنش‌های تغییر گاز آب، CO تشکیل شوند.

فرآیند متاناسیون تبدیل منوکسیدکربن و دی اکسیدکربن به گاز متان از طریق هیدروژناسیون است.

گزینه‌های متعددی جهت استفاده از CO? در دست توسعه هستند.

از جمله فرآیندهای تولید شیمیایی (متانول، کربنات‌‌های حلقوی و ...)، تبدیل بیولوژیکی و ذخیره‌‌سازی زمین‌‌شناسی. مورد دوم، که اکنون در مقیاس بزرگ قابل اجراترین است.

باید به عنوان یک راه‌حل موقت در نظر گرفته شود، تا زمانی که سایر فناوری‌های آلایندگی صفر به وجود بیایند.

در حال حاضر، یک تغییر رو به رشد به سمت فناوری‌های انرژی هیدروژن در سراسر جهان در دست اجرا است.

با این حال، بعید است مردم بتوانند استفاده از سوخت‌های فسیلی سنتی (نفت و گاز) را در دهه‌های آینده کنار بگذارند.

به احتمال زیاد، سهم آنها در بخش انرژی به تدریج با منابع انرژی تجدیدپذیر جایگزین خواهد شد.

اما نفت و گاز به عنوان منبع مواد اولیه صنعت پتروشیمی تولید پلاستیک، پلیمر، روان‌کننده و ... در این بازار آشکارا برای بسیاری از افراد مسلط خواهد شد.

این در حالی است که صنعت استخراج نفت و گاز خود مقدار زیادی ضایعات و محصولات جانبی با‌ارزش را آزاد می‌کند.

بنابراین، شرکت‌‌های نفت و گاز با یک معضل روبه‌رو هستند: تامین ارتباطات بسیار گران‌قیمت برای هر میدان نفتی و سرمایه‌‌گذاری بسیار پرخطر، که ممکن است هرگز نتیجه ندهد.

یا صرفا شعله‌‌ور کردن گاز در مشعل‌‌ها.

به نظر می‌رسد رویکرد جامع، برای کسب درآمد مستقیم از پردازش APG در محل، راه‌حل منحصر به فردی باشد که فرآیندهای پایین‌دستی را برای استفاده کارآمدتر از APG در میادین نفت و گاز ترویج می‌کند. به‌طور جداگانه، این فرآیندها می‌توانند از نظر اقتصادی کم‌کارآمد باشند.

اما اگر به عنوان یک گزینه اضافی مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند اثر هم‌افزایی و سود بیشتری را به همراه داشته باشند. برخی از این فرآیندها به شرح زیر است ‌.

مجتمع نیرو-شیمیایی یکپارچه با مرکز پردازش داده ها منبع مقادیر زیادی گرما، دی اکسید کربن و بخار آب است.

از این محصولات می توان برای گرمایش در تمام طول سال مزارع گلخانه ای عمودی استفاده کرد.

مانند هر تجهیزات اصلی، آنها می توانند کانتینری شوند و به طور مستقل عمل کنند و غذای سبز تازه را برای کارگران میدان نفتی فراهم کنند.

نیروگاه ها همچنین برای جذب دی اکسید کربن و تولید مجاز انتشار CO2 استفاده می شوند.

معامله گران بازار نفت گفتند که انتظار می رود حجم و سهم هند از صادرات نفت خام روسیه با وجود برنامه کوتاه تر بارگیری در بنادر غربی روسیه، ماهانه افزایش یابد.

بر اساس داده‌های بازرگانان و Refinitiv، هند بیشترین محموله‌های نفت خام اورال روسیه را در ماه دسامبر مصرف کرد.

زیرا برای دومین ماه متوالی بزرگترین خریدار نفت این کشور باقی ماند.

در ماه نوامبر، هند حدود 53 درصد از کل تحویل نفتکش های روسیه را به خود اختصاص داد که بالاترین سطح در تاریخ روابط نفتی روسیه و هند است.

به گفته فعالان بازار، سهم هند می تواند بیش از 70 درصد از کل بارگیری نفت خام روسیه در ماه دسامبر باشد.

اتحادیه اروپا، کشورهای گروه 7 و استرالیا سقف قیمتی 60 دلاری در هر بشکه را برای نفت روسیه اعمال کردند که از 5 دسامبر اجرایی شد.

همراه با تحریم اتحادیه اروپا بر واردات نفت خام روسیه از طریق دریا. چهار منبع مختلف به رویترز گفتند.

هند در این ماه نفت اورال را با تخفیف های عمیق تر خریداری می کند که بسیار کمتر از 60 دلار است.

به گفته شرکت آمار Refinitive Icon و معامله گران بازار نفت، تعداد کشورهایی که نفت خام روسیه را خریداری می کنند، ممکن است در این ماه به چهار کشور کاهش یابد.

حداقل 2 میلیون تن از این گرید قبلا به هند ارسال شده است.

در حالی که بازیگران بازار نفت انتظار دارند که حجم ماهیانه صادرات نفت خام روسیه به هند با انتشار داده های حمل و نقل بیشتر افزایش یابد.

بلغارستان که از ممنوعیت نفت اتحادیه اروپا مستثنی شده بود، ممکن است در ماه دسامبر با ارسال تا 800 هزار تن به دومین مقصد بزرگ نفت خام اورال تبدیل شود.

محموله های اورال به چین کم است و تنها یک محموله 140000 تنی اورال تا 16 دسامبر ارسال می شود، اما معامله گران انتظار دارند در این ماه محموله های اورال بیشتری به چین ارسال شود.

ترکیه که در سال 2022 به طور فعال نفت روسیه را خریداری می کند، در دسامبر تنها یک محموله به وزن 140000 تن دریافت کرد.

مقصد حداقل یک سوم محموله های نفت اورال روسیه در ماه دسامبر هنوز مشخص نشده است، اگرچه معامله گران انتظار دارند که بیشتر آنها به هند ختم شود.

گروه بنگاه‌ها : شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم که از شرکت‌های زیرمجموعه گروه گسترش انرژی پاسارگاد است.

در سال گذشته بهمن ماه به دست رئیس‌جمهور افتتاح شده و نخستین پالایشگاه نفت فوق سنگین کشور است.

از مهم‌ترین تولیدات پالایشگاه نفت فوق سنگین پاسارگاد قشم؛ قیر در گریدهای مختلف و محصولات هیدروکربنی است.

بنا بر نتایج مدون تحقیقات واحد آزمایشگاهی پالایشگاه نفت فوق سنگین پاسارگاد قشم همچنین این پالایشگاه موفق به تولید گرید تازه‌‌‌ای از قیر با عنوان AH70 شده که الزامات استاندارد قیر موردنیاز کشورهایی مانند چین را دارا بوده و از پر‌مصرف‌ترین گریدهای مصرفی قیر در آن کشور است.

طبق نتایج به دست آمده شرکت پالایش نفت پارس بهین قشم اولین تولید کننده قیر AH70 در ایران است که توانسته این عیار قیر را به صورت صنعتی و تمیز تولید کند.

در حال حاضر هیچ یک از شرکت های تولید قیر در ایران توانایی تولید قیر AH70 را ندارند و تولید این محصول برای گسترش بازارهای جدید و کسب درآمد ارزی برای کشور بسیار حائز اهمیت است.

افسانا ملکشاهی از متخصصان آزمایشگاه صنعت نفت و پالایش کشور و رئیس آزمایشگاه پالایش نفت سنگین پاسارگاد قشم در گفت و گوی زیر با اعلام این خبر به توضیح بیشتر درباره این دستاورد و ویژگی های این محصول پرداخت.

قبل از اینکه به سراغ محصول جدید برویم.

از استانداردهای جهانی قیر و روند دستیابی به استانداردهای ملی و جهانی در محصولات قیر و اعتبارسنجی محصول بگویید؟

همانطور که می دانید بازارهای هدف بر اساس استانداردهای مختلف بین المللی و منطقه ای موجود تعریف می شوند که از مهمترین استانداردهای محصولات قیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- استاندارد (ASTM D946 (گرید PEN) یک طبقه بندی جهانی و بین المللی بر اساس میزان نفوذ است که اکثر کشورها قیر خود را بر این اساس به بازار عرضه می کنند و استاندارد اصلی ایران نیز بر اساس این نوع طبقه بندی است که با عمده تغییر یافته است.

تغییرات در سال 2018 استانداردهای درجه ویسکوزیته و عملکرد نیز به استاندارد ایران اضافه شد که خوشبختانه در سال 1400 با تلاش مستمر کلیه واحدهای شرکت قیر استاندارد پروانه 50/40، 60/70 و 85/10 از سازمان ملی استاندارد

2-اما از آنجا که یکی از متقاضیان خوب قیر ایران، هند است از سال 1390 قیر ویسکوزیته گرید IS 73 , VG Grade، یا بر اساس استاندارد جهانی همان AC هم وارد معاملات بازار قیر ایران شد.

که مطابق نتایج حاصل شده قیر 70/ 60 پالایشگاه با استانداردهای (جزئی‌‌‌تر) VG30 و VG40 قرار دارد.

بنابراین درخواست صدور پروانه جهت دریافت دو گرید VG40 وVG30 یا همان AC30 و AC شرکت پارس بهین به سازمان ملی استاندارد در حال انجام است.

3-استاندارد (AASHTO M320(PGGrade مربوط به قیرهای عملکردی حدودا در 5 سال اخیر از طرف وزارت راه و ترابری اجباری شده و بیشترین خرید به صورت داخلی و از طرف همین وزارتخانه انجام شده است.

در یک برهه زمانی تنها کشور قطر جهت آماده‌سازی برای جام جهانی فوتبال قطر 2022 چند پارت از این نوع قیر ایران خریداری کرده است.

با توجه به نوع خوراک پالایشگاه امکان تولید اکثر قیرهای PG وجود داشته ولی با توجه به الزامات سازمان ملی استاندارد و مرکز تحقیقات وزارت راه، تامین تجهیزات آزمایشگاهی تست قیر عملکردی از نیازهای اصلی است. در این راستا استانداردهای PG58-X و PG64-Xو PG70-X و PG76-X در دسترس هستند.

4-استاندارد( AS 2008 (AustraliaStandard مربوط به قیرهای استاندارد منطقه‌ای استرالیا است.

که با توجه به نتایج اولیه، تولید این قیرها هم در پالایشگاه امکان‌پذیر است که احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد.

در این راستا استانداردهای WA170 و C170 و C240و C320 و C450و C600 در دسترس هستند.

5-China Standard) GB/ T11147)استاندارد قیرکشور چین مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است.

با توجه به تحقیقات زیاد به روی انواع خوراک وکیوم باتوم(VB) تمام پالایشگاهای کشور امکان تولید آن به صورت خالص و صنعتی در ایران تاکنون امکان‌پذیر نبوده است.

در این خصوص استانداردهای AH 30 و AH50 و AH70 و AH90 و AH110 و AH130 و AH160در اختیار است.

این محصول جدید قیر یعنی گرید AH70 چگونه محصولی است و چه کشورهایی مخاطب و مصرف‌کننده این گرید از قیر هستند؟

China Standard) GB / T11147) استاندارد قیر کشور چین؛ مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است که تست داکتیلیتی در دماهای 10 و 15 درجه سلسیوس که پایین‌‌‌تر از دمای استاندارد 25 درجه است را بسیار سختگیرانه الزام کرده است. قیر AH70 با درجه نفوذ 60/ 80 از مهم‌ترین گریدهای چین است که درخواست بیشتری از جانب این کشور دارد.

همچنین دو گرید قیر مرسوم کشور چین (60/ 40 ) AH50 و (AH90 (80/ 100 با توجه به نتایج آزمایش‌های اولیه انجام شده، امکان تولید آنها هم در پالایشگاه وجود دارد.

این‌طور که اعلام شده است، تولید این محصول با این گرید برای اولین بار در ایران صورت می‌پذیرد. لطفا بیشتر توضیح دهید.

بله، بیش از 5 سال است که درخواست و سفارش تولید این محصول از طرف شرکت‌های چینی، به تولیدکنندگان قیر ایران اعلام می‌شود.

تاکنون هیچ شرکتی نتوانسته این نوع قیر را به صورت صنعتی و خالص تامین کند.

بنابراین با توجه به این فرصت عالی در اولین سال فعالیت شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم از زیرمجموعه‌های گروه گسترش انرژی پاسارگاد سعی کردیم که با تحقیقات دقیق و انجام تست‌‌‌های تخصصی به روی انواع خوراک‌های ورودی به پالایشگاه و تولیدات مختلف این نیاز بازار جهانی را برآورده کنیم.

اولین شرکتی در ایران باشیم که ضمن بهره‌برداری از خوراک نفت سنگین، تولیدات قیر تازه متناسب با نیاز جهانی و در راستای ارزآوری برای کشور و خودکفایی در تولیدات متنوع قیر را پیگیری کند.

از مزایای این محصول و پالایشگاه نفت پاسارگاد قشم بگویید؟

این نوع قیر به دلیل اینکه تولید آن شدیدا به نوع خوراک و متغیرهای تولید و دقت زیاد در تولید وابستگی دارد و باید در درجه نفوذ خاص تولید شود.

و همچنین با توجه به کیفیت بالای آن بسیار مرغوب است و باعث صرف جدی در هزینه، انرژی و زمان می‌‌‌شود.

از بزرگ‌ترین مزایای پالایشگاه پارس بهین نفت قشم برای تولید این محصول نوع فرآیند است.

که به روش استحصال مستقیم بوده که در این نوع فرآیند کمتر روغن و مالتین‌ها از بین می‌‌‌روند و همچنین نوع خوراک دریافتی به پالایشگاه که از نوع نفت فوق سنگین بوده که این خود باعث کیفیت بالای قیر تولیدی شده است. ضمنا ساختار مولکولی و نوع پراکندگی و ‌درصد هر کدام از اجزای قیر از جمله مالتین‌ها و روغن‌ها و اسفالتین و... در این قیر تولیدی بسیار مناسب است.

از فعالیت‌های آینده روی قیر در پالایشگاه نفت سنگین پاسارگاد قشم بگویید و اینکه آیا به‌‌‌زودی شاهد محصولات تازه هم خواهیم بود؟

حرکت پالایشگاه به سمت قیر چند عیار ادامه خواهد داشت و ما در واحد آزمایشگاه به همراه همکاران خود در واحد عملیات تولیدی در تلاش هستیم.

تا عنوان اولین پالایشگاه نفت سنگین کشور و سایر اولین ها را نیز به دست آوریم.

به عنوان مثال استاندارد AS 200 (استاندارد استرالیا) مربوط به قیرهای استاندارد منطقه ای استرالیا می باشد.

که با توجه به نتایج اولیه به دست آمده، تولید این قیرها در پالایشگاه نیز امکان پذیر است.

که نیاز به فعالیت های تحقیقاتی و تحقیقاتی بیشتری در دو نوع دارد.

قیر فانکشنال و استرالیا در دستور کار قرار دارد آزمایشگاه جانمایی شده و حرکت به سمت آن آغاز شده است.

نماد معاملاتی شرکت فنر سازی زر خزر به دلیل افشای اطلاعات مهم گروه ب متوقف شد.

نماد معاملاتی شرکت فنر سازی زر (خزر 1) به دلیل افشای اطلاعات مهم از سوی گروه ب متوقف شد.

نماد مذکور حداکثر تا ساعت 10 روز معاملاتی جاری با محدودیت دامنه نوسان قیمت باز می شود. 

اکثر ارزهای دیجیتال امروز در وضعیت قرمز قرار داشتند و کل بازار کریپتو در 24 ساعت گذشته بیش از 5 درصد کاهش یافت.

سه دلیل اصلی برای این موضوع وجود دارد.

بر اساس داده‌های وب‌سایت ردیابی بازار کریپتو کوین مارکت کپ، ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال در 24 ساعت گذشته 5.37 درصد کاهش یافته است.

اکثر ارزهای دیجیتال برتر بازار امروز شنبه 5 آذر در قرمزی قرار دارند و با کاهش قیمت مواجه هستند.

بیت کوین (BTC) با کاهش 1.93 درصدی نسبت به روز گذشته با 16740 دلار معامله می شود.

در بین 10 ارز دیجیتال برتر بازار، کاردانو (ADA) و بایننس کوین (BNB) بدترین عملکرد را داشتند و به ترتیب 7.62 درصد و 7.38 درصد کاهش قیمت داشتند.

ارزش بازار ارزهای دیجیتال به حدود 803.29 میلیارد دلار رسیده است.

سه دلیل اصلی برای کاهش شدید قیمت ارزهای دیجیتال و ارزش بازار کریپتو در بیست و چهار ساعت گذشته وجود دارد.

شاید بزرگ‌ترین عاملی که طی هفته‌ی گذشته بر ارزش جهانی بازار کریپتو تاثیر گذاشته و باعث کاهش آن شده است.

افزایش تردید و نگرانی‌ در مورد وضعیت بایننس، بزر‌گ‌ترین صرافی بازار ارزهای دیجیتال، باشد.

بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار کریپتو گزارش اخیر صرافی بایننس در خصوص اثبات ذخایر آن را نگران‌کننده تلقی کرده‌اند - گزارش اثبات ذخایر به میزان دارایی‌های نگهداری‌شده توسط یک صرافی اشاره می‌کند. این گزارش باعث افزایش نگرانی‌ها در خصوص احتمال تجربه‌ی یک ورشکستگی دیگر شده است.

دلیل بعدی سقوط امروز بازار کریپتو را می توان افزایش اخیر نرخ بهره 0.50 درصدی توسط فدرال رزرو دانست.

جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، علیرغم کاهش 0.25 درصدی این رقم نسبت به ارقام قبلی و این موضوع باعث تشویق و افزایش امیدواری سرمایه گذاران در بازار ارزهای دیجیتال شده است.

سخنرانی اخیر او به گفته وی، سیاست های سختگیرانه فدرال رزرو ادامه خواهد داشت و نرخ بهره در ماه های آینده افزایش خواهد یافت.

در نهایت دستگیری و محاکمه مدیر عامل سابق صرافی شکست خورده FTX نیز سومین عامل موثر در کاهش ارزش بازار کریپتو در چند روز اخیر بود.

شرکت تحلیلی Sentiment در گزارشی که دیروز در توییتر به اشتراک گذاشته شد.

اعلام کرد: «بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر گرفتار بدبینی و بدبینی است.

با این حال، این موسسه اضافه کرد که این بدبینی از نظر تاریخی می تواند نشانه ای از رسیدن بازار ارزهای دیجیتال به پایین ترین سطح خود در دوره نزولی فعلی باشد.

نگرانی‌ها و تردیدها در مورد وضعیت صرافی بایننس، سیاست‌های پولی فدرال رزرو، و اثرات ماندگار سقوط FTX، احساسات منفی و نزولی را در میان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار کریپتو افزایش داده است.