قیر و مواد پتروشیمی

گروه بنگاه‌ها : شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم که از شرکت‌های زیرمجموعه گروه گسترش انرژی پاسارگاد است.

در سال گذشته بهمن ماه به دست رئیس‌جمهور افتتاح شده و نخستین پالایشگاه نفت فوق سنگین کشور است.

از مهم‌ترین تولیدات پالایشگاه نفت فوق سنگین پاسارگاد قشم؛ قیر در گریدهای مختلف و محصولات هیدروکربنی است.

بنا بر نتایج مدون تحقیقات واحد آزمایشگاهی پالایشگاه نفت فوق سنگین پاسارگاد قشم همچنین این پالایشگاه موفق به تولید گرید تازه‌‌‌ای از قیر با عنوان AH70 شده که الزامات استاندارد قیر موردنیاز کشورهایی مانند چین را دارا بوده و از پر‌مصرف‌ترین گریدهای مصرفی قیر در آن کشور است.

طبق نتایج به دست آمده شرکت پالایش نفت پارس بهین قشم اولین تولید کننده قیر AH70 در ایران است که توانسته این عیار قیر را به صورت صنعتی و تمیز تولید کند.

در حال حاضر هیچ یک از شرکت های تولید قیر در ایران توانایی تولید قیر AH70 را ندارند و تولید این محصول برای گسترش بازارهای جدید و کسب درآمد ارزی برای کشور بسیار حائز اهمیت است.

افسانا ملکشاهی از متخصصان آزمایشگاه صنعت نفت و پالایش کشور و رئیس آزمایشگاه پالایش نفت سنگین پاسارگاد قشم در گفت و گوی زیر با اعلام این خبر به توضیح بیشتر درباره این دستاورد و ویژگی های این محصول پرداخت.

قبل از اینکه به سراغ محصول جدید برویم.

از استانداردهای جهانی قیر و روند دستیابی به استانداردهای ملی و جهانی در محصولات قیر و اعتبارسنجی محصول بگویید؟

همانطور که می دانید بازارهای هدف بر اساس استانداردهای مختلف بین المللی و منطقه ای موجود تعریف می شوند که از مهمترین استانداردهای محصولات قیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- استاندارد (ASTM D946 (گرید PEN) یک طبقه بندی جهانی و بین المللی بر اساس میزان نفوذ است که اکثر کشورها قیر خود را بر این اساس به بازار عرضه می کنند و استاندارد اصلی ایران نیز بر اساس این نوع طبقه بندی است که با عمده تغییر یافته است.

تغییرات در سال 2018 استانداردهای درجه ویسکوزیته و عملکرد نیز به استاندارد ایران اضافه شد که خوشبختانه در سال 1400 با تلاش مستمر کلیه واحدهای شرکت قیر استاندارد پروانه 50/40، 60/70 و 85/10 از سازمان ملی استاندارد

2-اما از آنجا که یکی از متقاضیان خوب قیر ایران، هند است از سال 1390 قیر ویسکوزیته گرید IS 73 , VG Grade، یا بر اساس استاندارد جهانی همان AC هم وارد معاملات بازار قیر ایران شد.

که مطابق نتایج حاصل شده قیر 70/ 60 پالایشگاه با استانداردهای (جزئی‌‌‌تر) VG30 و VG40 قرار دارد.

بنابراین درخواست صدور پروانه جهت دریافت دو گرید VG40 وVG30 یا همان AC30 و AC شرکت پارس بهین به سازمان ملی استاندارد در حال انجام است.

3-استاندارد (AASHTO M320(PGGrade مربوط به قیرهای عملکردی حدودا در 5 سال اخیر از طرف وزارت راه و ترابری اجباری شده و بیشترین خرید به صورت داخلی و از طرف همین وزارتخانه انجام شده است.

در یک برهه زمانی تنها کشور قطر جهت آماده‌سازی برای جام جهانی فوتبال قطر 2022 چند پارت از این نوع قیر ایران خریداری کرده است.

با توجه به نوع خوراک پالایشگاه امکان تولید اکثر قیرهای PG وجود داشته ولی با توجه به الزامات سازمان ملی استاندارد و مرکز تحقیقات وزارت راه، تامین تجهیزات آزمایشگاهی تست قیر عملکردی از نیازهای اصلی است. در این راستا استانداردهای PG58-X و PG64-Xو PG70-X و PG76-X در دسترس هستند.

4-استاندارد( AS 2008 (AustraliaStandard مربوط به قیرهای استاندارد منطقه‌ای استرالیا است.

که با توجه به نتایج اولیه، تولید این قیرها هم در پالایشگاه امکان‌پذیر است که احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد.

در این راستا استانداردهای WA170 و C170 و C240و C320 و C450و C600 در دسترس هستند.

5-China Standard) GB/ T11147)استاندارد قیرکشور چین مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است.

با توجه به تحقیقات زیاد به روی انواع خوراک وکیوم باتوم(VB) تمام پالایشگاهای کشور امکان تولید آن به صورت خالص و صنعتی در ایران تاکنون امکان‌پذیر نبوده است.

در این خصوص استانداردهای AH 30 و AH50 و AH70 و AH90 و AH110 و AH130 و AH160در اختیار است.

این محصول جدید قیر یعنی گرید AH70 چگونه محصولی است و چه کشورهایی مخاطب و مصرف‌کننده این گرید از قیر هستند؟

China Standard) GB / T11147) استاندارد قیر کشور چین؛ مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است که تست داکتیلیتی در دماهای 10 و 15 درجه سلسیوس که پایین‌‌‌تر از دمای استاندارد 25 درجه است را بسیار سختگیرانه الزام کرده است. قیر AH70 با درجه نفوذ 60/ 80 از مهم‌ترین گریدهای چین است که درخواست بیشتری از جانب این کشور دارد.

همچنین دو گرید قیر مرسوم کشور چین (60/ 40 ) AH50 و (AH90 (80/ 100 با توجه به نتایج آزمایش‌های اولیه انجام شده، امکان تولید آنها هم در پالایشگاه وجود دارد.

این‌طور که اعلام شده است، تولید این محصول با این گرید برای اولین بار در ایران صورت می‌پذیرد. لطفا بیشتر توضیح دهید.

بله، بیش از 5 سال است که درخواست و سفارش تولید این محصول از طرف شرکت‌های چینی، به تولیدکنندگان قیر ایران اعلام می‌شود.

تاکنون هیچ شرکتی نتوانسته این نوع قیر را به صورت صنعتی و خالص تامین کند.

بنابراین با توجه به این فرصت عالی در اولین سال فعالیت شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم از زیرمجموعه‌های گروه گسترش انرژی پاسارگاد سعی کردیم که با تحقیقات دقیق و انجام تست‌‌‌های تخصصی به روی انواع خوراک‌های ورودی به پالایشگاه و تولیدات مختلف این نیاز بازار جهانی را برآورده کنیم.

اولین شرکتی در ایران باشیم که ضمن بهره‌برداری از خوراک نفت سنگین، تولیدات قیر تازه متناسب با نیاز جهانی و در راستای ارزآوری برای کشور و خودکفایی در تولیدات متنوع قیر را پیگیری کند.

از مزایای این محصول و پالایشگاه نفت پاسارگاد قشم بگویید؟

این نوع قیر به دلیل اینکه تولید آن شدیدا به نوع خوراک و متغیرهای تولید و دقت زیاد در تولید وابستگی دارد و باید در درجه نفوذ خاص تولید شود.

و همچنین با توجه به کیفیت بالای آن بسیار مرغوب است و باعث صرف جدی در هزینه، انرژی و زمان می‌‌‌شود.

از بزرگ‌ترین مزایای پالایشگاه پارس بهین نفت قشم برای تولید این محصول نوع فرآیند است.

که به روش استحصال مستقیم بوده که در این نوع فرآیند کمتر روغن و مالتین‌ها از بین می‌‌‌روند و همچنین نوع خوراک دریافتی به پالایشگاه که از نوع نفت فوق سنگین بوده که این خود باعث کیفیت بالای قیر تولیدی شده است. ضمنا ساختار مولکولی و نوع پراکندگی و ‌درصد هر کدام از اجزای قیر از جمله مالتین‌ها و روغن‌ها و اسفالتین و... در این قیر تولیدی بسیار مناسب است.

از فعالیت‌های آینده روی قیر در پالایشگاه نفت سنگین پاسارگاد قشم بگویید و اینکه آیا به‌‌‌زودی شاهد محصولات تازه هم خواهیم بود؟

حرکت پالایشگاه به سمت قیر چند عیار ادامه خواهد داشت و ما در واحد آزمایشگاه به همراه همکاران خود در واحد عملیات تولیدی در تلاش هستیم.

تا عنوان اولین پالایشگاه نفت سنگین کشور و سایر اولین ها را نیز به دست آوریم.

به عنوان مثال استاندارد AS 200 (استاندارد استرالیا) مربوط به قیرهای استاندارد منطقه ای استرالیا می باشد.

که با توجه به نتایج اولیه به دست آمده، تولید این قیرها در پالایشگاه نیز امکان پذیر است.

که نیاز به فعالیت های تحقیقاتی و تحقیقاتی بیشتری در دو نوع دارد.

قیر فانکشنال و استرالیا در دستور کار قرار دارد آزمایشگاه جانمایی شده و حرکت به سمت آن آغاز شده است.