بانک مرکزی برای کاهش نرخ افزایش قیمت ارز در بازار، صادرکنندگان محصولات کشاورزی، صنایع دستی و دانش بنیان را به مبادله حواله خود با اسکناس هدایت کرده است.
بر اساس اطلاعیه بانک مرکزی، صادرکنندگان محصولات کشاورزی، صنایع دستی و دانش بنیان می توانند حواله خود را با اسکناس ارزی بانک مرکزی مبادله کنند.
همچنین می توانند اسکناس های مذکور را به قیمت توافقی بفروشند.
در واقع بانک مرکزی با این سیاست تلاش می کند بازار ارز را متعادل کند.
اجرای این سیاست ممکن است در کوتاه مدت نرخ رشد نرخ ارز را کاهش دهد.
دیروز بانک مرکزی اعلام کرد: با موافقت بانک مرکزی و در راستای ارتقا و توسعه صادرات، بانک مرکزی حواله ارزی صادرکنندگان از محل صادرات محصولات کشاورزی، صنایع دستی و دانش بنیان را مبادله می کند. با ارز اسکناس و معادل حواله دریافتی، اسکناس در این امر به تشخیص صادرکنندگان می باشد.
می توان گفت این سوال از دو جنبه حائز اهمیت است.
ابتدا ناشران می توانند اسکناس های نیم درصدی خود را از بانک مرکزی دریافت کرده و با نرخ توافقی در بازار بفروشند.
با توجه به تفاوت قیمت بین دو نرخ مذکور، هدف بانک مرکزی برای تشویق صادرکنندگان محقق شده است.
از سوی دیگر فروش ارز توسط صادرکنندگان در بازار یکپارچه منجر به افزایش عرضه ارز می شود و این موضوع می تواند در کنترل افزایش قیمت ها موثر باشد.
می توان گفت که این سیاست در هدف آن ایجاد تعادل در بازار ارز است.
البته این اولین تلاش بانک مرکزی برای عرضه ارز به صادرکنندگان در بازار نیست.
پیش از این بانک مرکزی به صرافی ها اجازه داده بود که ارز را با نرخ توافقی از صادرکنندگان خریداری کرده و در بازار ارز به متقاضیان بفروشند.
این سیاست باعث شد تا قیمت دلار برای چند روز کاهش یابد.
برخی کارشناسان معتقدند چنین سیاستی می تواند در کوتاه مدت مانع از افزایش نرخ ارز شود.
اما در دراز مدت، این نمی تواند به معنای کنترل نرخ ارز باشد.
ابزار معاملات ارزی
وقتی صحبت از قوانین و نحوه کار با انتقال ارز می شود، ممکن است این سوال پیش بیاید که انتقال ارز چیست و دلیل استفاده از آن چیست؟
در پاسخ می توان گفت که تبدیل ارز یکی از انواع خدمات ارزی است.
حواله ارزی عمر طولانی ندارد و در چند سال اخیر به لیست تراکنش های بانکی در کشورهای مختلف اضافه شده است.
دلیل استفاده از این انتقال پول این است که هر شخصی در هر نقطه از دنیا به راحتی می تواند ارز مبادله کند.
به عبارت دیگر انتقال ارز به صرافی ها و واریز ارز به حساب بانکی یا گیرنده در یک حساب خاص.
انتقال ارز مبلغ مشخصی را مستقیماً به شخص ثالث ارسال می کند.
در مورد هدف از انتقال ارز می توان گفت که حواله ارز دارای قسمت سفارش یا حتی چندین بخش گیرنده است.
در واقع طی این فرایند است که پرداختی از یک حساب بانکی به یک یا چند حساب گیرنده ارسال می شود.
مهم است که این سفارشات داخلی یا خارجی باشند.
انتقال ارز انواع مختلفی دارد. حواله های خارجی، حواله های داخلی، حواله های داخلی، حواله های خارجی، حواله های مستقیم و حواله های غیر مستقیم از انواع این نوع حواله هستند.
این نوع حواله به دلیل ویژگی هایی که دارد برای صادرکنندگان بسیار مهم است.
مشوق عرضه ارز صادرکنندگان
روز گذشته مصطفی قمری‌وفا، سخنگوی بانک مرکزی در توییتی اعلام کرد: «بانک مرکزی حواله ارزی صادرکنندگان از محل صادرات محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی و محصولات دانش‌بنیان را با ارز اسکناس، مبادله و معادل حواله دریافتی، اسکناس در اختیار صادرکنندگان قرار می‌دهند.
صادرکنندگان نیز اسکناس دریافتی از بانک مرکزی را به نرخ توافقی در بازار متشکل عرضه خواهند کرد.
انطباق سیاست‌های ارزی و تجاری در تعامل نزدیک با وزارت صمت پیگیری میشود.
او همچنین اعلام کرده است که هدف از چنین کاری تشویق و توسعه صادرات است.»
اختلاف قیمت ارز نیمایی و بازار متشکل
براساس آخرین اخبار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در حال حاضر صادرکنندگان گروه‌های خاص ذکرشده می‌توانند حواله ارزی خود را با بانک مرکزی مبادله کنند و مابه‌ازای آن اسکناس دریافت کنند.
این مساله از چند جنبه قابل بررسی است.
اول آنکه صادرکنندگان می‌توانند حواله ارزی خود را به بانک مرکزی تحویل دهند و با نرخ نیمایی اسکناس دریافت کنند.
در مرحله بعدی این اجازه را خواهند داشت که اسکناس‌های دریافت‌شده را در معاملات بازار توافقی به فروش برسانند.
تفاوت نرخ این دو بازار می‌تواند اهمیت چنین اجازه‌ای را مشخص کند.
در حال حاضر نرخ خرید حواله نیما 28هزار و 279تومان است. این در حالی است که نرخ فروش اسکناس دلار به نرخ نیمایی 29هزار و 952تومان است.
نکته حائز اهمیت آن است که مجوز فروش اسکناس دلار توسط صادرکنندگان نه به نرخ نیمایی، بلکه به نرخ بازار متشکل است.
در حال حاضر نرخ فروش دلار در بازار متشکل معادل 35هزار و 190تومان است.
این به آن معنی است که صادرکنندگان با فروش معادل حواله خود در بازار متشکل می‌توانند سود کسب کنند؛
بنابراین تشویق صادرکنندگان گروه‌های مورد نظر بانک مرکزی یعنی محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی و محصولات دانش‌بنیان آشکار میشود.
این در حالی است که صادرکنندگان ارز به‌دست‌آمده خود را در بازار عرضه می‌کنند و از این طریق عرضه ارز در بازار افزایش پیدا می‌کند.
در واقع این عمل می‌تواند مصداق تعادل‌بخشی به بازار ارز باشد.
از یکسو دولت صادرکنندگان را به قصد تشویق منتفع می‌کند و از سوی دیگر عرضه در بازار ارز را افزایش می‌دهد.
افزایش عرضه ارز در شرایط تحریم و مشکلات مربوط به فروش نفت در حال حاضر از اهمیت بالایی برخوردار است.
لزوم اجرای سیاست‌های کنترل تورم
در زمینه افزایش عرضه ارز با این سیاست، برخی از کارشناسان معتقدند که عرضه ارز صادرکنندگان در بازار می‌تواند از افزایش نرخ دلار در بازار جلوگیری کند؛
اما این راهکار تنها در کوتاه‌مدت موثر است و در بلندمدت نمی‌تواند تضمینی برای عدم افزایش قیمت ارز در بازار باشد.
به عبارت دیگر اگر انتظارات تورمی و نرخ رشد تورم مهار نشود، این سیاست‌ها اثرات ماندگار میان مدت نخواهد داشت.
به همین دلیل اگر دولت قصد دارد تا جلوی افزایش نرخ ارز را بگیرد، باید سیاست‌های کنترل تورم را در دستور کار خود قرار دهد.
در واقع این سیاست در صورتی اثرات مورد نظر دولت را خواهد داشت که با سیاست‌های دیگری نظیر انضباط بودجه‌ای همراه باشد.
در خرداد سال جاری بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌ای به صرافی‌ها مجوز داده بود که ارز صادرکنندگان را با نرخ توافقی خریداری کنند و به متقاضیان بازار ارز بفروشند.
پس از آن نیز بانک مرکزی در راستای مدیریت بازار ارز و کاهش نوسانات ارزی، به صرافی‌ها اجازه داد علاوه بر صادرکنندگان، ارز تمام اشخاص حقیقی و حقوقی را با نرخ توافقی خریداری کنند و به متقاضیان بفروشند. در واقع این سیاست موجب می‌شد تا راه ورود جدید برای عرضه ارز فراهم شود و نوسانات نرخ ارز را تحت تاثیر قرار دهد.
این رویکرد در خرداد سال جاری موجب شد تا نرخ دلار در چند روز کاهشی شود.
این تاثیر در کوتاه‌مدت بود و با گذشت کمتر از یک‌سال، نرخ ارز روند افزایشی به خود گرفت.